Содержимое файла:
Директордың оқу ісі жөніндегі орынбасары: ____________
Мерзімі: 05.02.2015ж Пәні: қазақ тілі Сыныбы: 7 «А»
Сабақтың тақырыбы: Есімшенің сөйлемдегі қызметі
Сабақтың мақсаты:
А) білімділік: Есімше әрі есім, әрі етістік мәнінде қолданылатындықтан, ыңғайына қарай сөйлемнің барлық мүшесінің қызметін атқара алатындығын жетілдіру.
Ә) тәрбиелік: Оқушылармен жұмыс жасай отырып, ойын еркін айта білуге, сұраққа жүйелі жауап беруге, мәдениетті сөйлеуге, ана тілін сүйе білуге тәрбиелеу. Елін, жерін сүюге, оқуға деген, табиғат лирикасын сүюге және оны қадірлеп, қастерлеуге тәрбиелеу.
Б) дамытушылық: Есімшенің сөйлемдегі қызметін анықтау барысында оқушылардың шығармашылық қабілетін дамыту, қызығушылығын арттыру, белсенділікке икемдеу. Мәтінмен жұмыс жасай отырып, синтаксистік, морфологиялық, фонетикалық талдау жасауға деген икемділігін арттыру.
Сабақтың түрі: қайталау сабақ
Сабақтың әдістері: ертегі әдісі: сұрақ – жауап, кітаппен жұмыс, жаттығулармен жұмыс, иллюстративті, практикалық.
Сабақтың көрнекілігі: оқулық, тақта, үлестірмелі карточкалар, жұлдызды карточкалар, смайликтер.
Сабақтың барысы:
1. Ұйымдастыру кезеңі:
1) оқушылармен сәлемдесу;
2) оқушыларды түгендеу;
3) құрал – жабдықтарын тексеру;
4) сынып тазалығына мән беру;
5) сыныппен психологиялық тұрғыда танысу: өз есімдерінің бастапқы әрпмен өздерін теңеп таныстырады.
2. Үй тапсырмасын пысықтау кезеңі: оқушылардың үй жұмысын тексеру.
3. Оқушыларды субьекті тәжірибесін өзектілеу кезеңі: Сұрақ – жауап әдісі арқылы.
— Ал, балалар, есімшелер сөйлемде қандай қызметтерді атқарады? Кім айтады?
— Есімшелер сөйлемде барлық мүшенің қызметін атқара береді.
— Жарайсың! Ал «Отанын сүйген отқа жанбайды,
Суға батпайды.» деген мақалда сүйген деген есімше қандай қызметті атқарып тұр?
— Баяндауыш қазметін атқарып тұр.
4. Жаңа сабақты оқып білу кезеңі: карточкалармен жұмыс
1. Есімше дегеніміз не?
Есімше – сөйлемде екі түрлі мәнде, екі түрлі қызметте жұмсалатын етістіктің ерекше түрі.
2. Есімше сөйлемде қандай қызмет атқарады?
Есімше әрі есім, әрі етістік мәнінде қолданылатындықтан, ыңғайына қарай сөйлемнің барлық мүшесінің қызметін атқара алады.
3. Есімше жіктеліп келіп, сөйлемнің қандай қызметін атқарады?
Баяндауыш қызметін атқарады.
4. Есімше зат есіммен тіркесіп келіп немесе ілі септікте тұрып қандай қызмет атқарады?
Анықтауыш қызметін атқарады.
5. Есімше атау септікте тұрып заттанып қандай қызмет атқарады?
Бастауыш қызметін атқарады.
6. Есімше атау мен ілік септігінен басқа септіктерінде тұрса қандай қызмет атқарады?
Толықтауыш қызметін атқарады.
7. Есімше барыс және жатыс, шығыс, көмектес септіктерінің бірінде тұрып немесе шылау сөздермен тіркесіп тұрса қандай қызмет атқарады?
Пысықтауыш қызметін атқарады.
5. Жаңа білімді алғашқы тексеру және пайдалану кезеңі:
Ертегі (бауырсақ ертегісі) әдісі бойынша сабақты пысықтау.
Қасқыр. 177 – жаттығу. Мақалдардан есімшелерді тауып, олардың сұрақтарын айтыңдар. Заттық мағынаға ие болу себебін түсіндіріңдер.
Есімше – айтысқан. Сұрағы – кім? Бастауыштың қызметін атқарып, заттық мағынаға ие болып тұр.
Есімше – болыспаған. Сұрағы – кім? Бастауыштың кыөметін атқарып, заттық мағынаға ие болып тұр.
Аю. 178 – жаттығу. Есімшелерді тауып, қандай қызметте және қандай тұлғада жұмсалғанын көрсетіңдер.
Байланбайтын – -йтын жұрнағы арқылы жасалған есімше, III жақта жіктелген тұлғада тұр. Сөйлемде баяндауыштың қызметін атқарады.
Түлкі. 180 – жаттығу. Өлең шумағы мен мақалдардан есімшелерді тауып, олардың қандай жұрнақтар арқылы жасалып тұрғанын көрсетіңдер, сұрақ қою арқылы сөйлемде қандай қызмет атқарып тұрғанын айтыңдар.
Қайтер? – асар – есімше, ас етістігіне –ар жұрнағы жалғану арқылы жасалған. Сөйлемде келер шақтағы етістік мәнінде жұмсалып, баяндауыш қызметін атқарып тұр.
6. Үй тапсырмасы туралы мәлімет беру кезеңі:
1. 176 – жаттығу.
2. 179 – жаттығу.
7. Сабақты қорыту кезеңі: «Жұлдызды сәт» ойыны арқылы сабақты қорыту. Жұлдыздарды таңдап тапсырма орындалады.
1 – жұлдыз.
Отанын сүй….. отқа жанбайды,
Суға батпайды. «Отанын» сөзіне фонетикалық талдау жаса.
2 – жұлдыз.
Елінен айырыл…. ер – жетім. Синтаксистік талдау жаса.
3 – жұлдыз.
Ынтымақ жүр…. жерде
Ырыс бірге жүреді. Морфологиялық талдау жаса.
8. Рефлекция кезеңі: оқушыларға смайлик қағаздары арқылы сабақтың қалай өткендігін анықтау.
Өте жақсы
Орташа
Нашар
9. Оқушыларды бағалау: үй тапсырмасын дұрыс орындаған және сабаққа ат салысып отыруын, жұлдызды карточкаларға, үлестірмелі карточкаларға жауап беруіне байланысты, тиісті бағаны қою.
Есімше дегеніміз не?
Есімше сөйлемде қандай қызмет атқарады?
Есімше жіктеліп келіп, сөйлемнің қандай қызметін атқарады?
Есімше зат есіммен тіркесіп келіп немесе ілі септікте тұрып қандай қызмет атқарады?
Есімше атау септікте тұрып заттанып қандай қызмет атқарады?
Есімше атау мен ілік септігінен басқа септіктерінде тұрса қандай қызмет атқарады?
Есімше барыс және жатыс, шығыс, көмектес септіктерінің бірінде тұрып немесе шылау сөздермен тіркесіп тұрса қандай қызмет атқарады?
Отанын сүй….. отқа жанбайды,
Суға батпайды. «Отанын» сөзіне фонетикалық талдау жаса.
Елінен айырыл…. ер – жетім. Синтаксистік талдау жаса.
Ынтымақ жүр…. жерде
Ырыс бірге жүреді. Морфологиялық талдау жаса.
